Μπορεί να είθισται να τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου, αλλά γνωρίζεις το γιατί;

Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής μόνο δύο φορές επιτρέπεται το ψάρι. Η μία είναι η Κυριακή των Βαϊων και η άλλη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου. Πώς όμως φτάσαμε να τρώμε μπακαλιάρο του Ευαγγελισμού;

Λίγη ιστορία

Ο μπακαλιάρος ή βακαλάος πιο εξευγενισμένα, πρωτοεμφανίστηκε γύρω στο 800 μ.χ., όταν οι Βίκινγκς τον ανακάλυψαν στα νερά της νησιωτικής συστάδας Λόφοτεν. Το εμπόριο του βακαλάου άνθισε, όμως, την εποχή τον Μεσαίωνα από τους Βάσκους ψαράδες, οι οποίοι τον έφεραν στη λεκάνη της Μεσογείου. Αυτοί ευθύνονται και για το πάστωμά του, μέθοδο που βρήκαν για να τον διατηρούν στα μακρινά τους ταξίδια. Λέγεται μάλιστα ότι ψάχνοντας για ψαρότοπους μπακαλιάρου, οι Βάσκοι έπεσαν τυχαία πάνω στις ακτές του Καναδά, πριν ανακαλύψει ο Κολόμβος την Αμερική.

Επίσημα πάντως στο τραπέζι των Ευρωπαίων μπήκε τον 15ο αιώνα, όπου έγινε δημοφιλές πιάτο τόσο λόγω της νοστιμιάς του, όσο και λόγω της οικονομικής τιμής του. Στην Ελλάδα λένε ότι τον έφεραν οι Άγγλοι, οι οποίοι τον αντάλλασσαν με σταφίδες.

Γιατί βακαλάο την 25η Μαρτίου;

Οι λόγοι που καθιέρωσαν τον μπακαλιάρο στο τραπέζι της 25ης Μαρτίου ήταν καθαρά οικονομικοί και πρακτικοί. Έπειδή η ενδοχώρα δεν μπορούσε να προμηθεύεται φρέσκα ψάρια με την ευκολία που μπορούσαν τα νησιά και οι παράκτιες περιοχές, ο παστός μπακαλιάρος, που μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, ήταν η καλύτερη λύση. Επιπλέον, η φθηνή τιμή του τον έκαναν ιδιαίτερα προσιτό στα κατώτερα στρώματα, γεγονός που ανέβασε στα ύψη τη δημοφιλία του.

Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος ήταν η πιο εύκολη και οικονομική λύση για τους πολυάριθμους πιστούς, που τον έβρισκαν ακόμα και στα πιο μικρά μπακάλικα. Με τον καιρό, η συνήθεια αυτή έγινε έθιμο που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Η Συνταγή

Υλικά

2 φύλλα ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο

ελαιόλαδο για το τηγάνισμα

λίγο αλεύρι για το πανάρισμα

Για το κουρκούτι

260 γραμ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις

2 κ.γλ. κοφτά μπέικινκ πάουντερ

3/4 κ.γλ. αλάτι

1/2 κ.γλ. ζάχαρη

330 ml μπύρα παγωμένη

30 ml ούζο

2 παγάκια

Για τη σκορδαλιά

6-7 πατάτες

4-5 σκελίδες σκόρδο

1/2 λεμόνι (χυμός)

3 κ.σ. ξίδι από κρασί

1 ½ φλ. ελαιόλαδο και ηλιέλαιο ανάμεικτο

αλάτι

1 αυγό ημέρας βιολογικό (προαιρετικά)

Για τη χρωματιστή σκορδαλιά

λίγο ζουμί από παντζάρια

3 ώριμα αβοκάντο

Εκτέλεση

Για τον μπακαλιάρο σκορδαλιά, πρώτα θα ξαρμυρίσουμε το ψάρι. Δείτε πως ξαλμυρίζουμε σωστά το μπακαλιάρο και πολλά ακόμα μυστικά εδώ.

Κόβουμε το ψάρι σε επιθυμητά κομμάτια (μερίδες) και το στεγνώνουμε καλά σε απορροφητικό χαρτί.

Για το κουρκούτι

Σε ένα μπολ, βάζουμε το αλεύρι, το μπέικιν πάουντερ, το αλάτι, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι ή σύρμα. Προσθέτουμε την μπύρα και το ούζο και ανακατεύουμε με σύρμα το αραιό κουρκούτι. Στο τέλος ρίχνουμε τα δύο παγάκια.

Βάζουμε το κουρκούτι για λίγο στο ψυγείο να γίνει δροσερό.

Ζεσταίνουμε το τηγάνι και ρίχνουμε το ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο πρέπει να καλύπτει το φιλέτο του μπακαλιάρου μέχρι τη μέση του.

Ανακατεύουμε καλά το κουρκούτι. Βουτάμε ένα κομμάτι ψάρι σε λίγο αλεύρι και το τινάζουμε καλά να φύγει το περιττό. Το βουτάμε στο κουρκούτι. Το κρατάμε λίγο πάνω από το μπολ, για να στραγγίσει το περιττό κουρκούτι. Το τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο.

Η θερμοκρασία του λαδιού πρέπει να είναι μέτρια προς δυνατή. Αφήνουμε να ροδίσει σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για 2-3 λεπτά και γυρίζουμε το φιλέτο μπακαλιάρου να τηγανιστεί και από την άλλη.

Αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει το περιττό λάδι. Δεν τηγανίζουμε ταυτόχρονα πολλά κομμάτια ψάρι για να κρατάμε σταθερή την θερμοκρασία του λαδιού. Όταν βάζουμε πολλά κομμάτια, πέφτει η θερμοκρασία του, και αντί να τηγανίζεται και να κάνει κρούστα, σιγοβράζει στο λάδι.

Για τη σκορδαλιά

Για τη σκορδαλιά με πατάτα, καθαρίζουμε πρώτα, πλένουμε και κόβουμε τις πατάτες σε καρέ. Τις βράζουμε για περίπου 20 λεπτά, να μαλακώσουν. Τις στραγγίζουμε και τις λιώνουμε στο μίξερ.

Πολτοποιούμε τις πατάτες όσο ακόμα είναι καυτές. Προσθέτουμε το αλάτι, το σκόρδο (σε όποια μορφή θέλουμε, ψητό, αλεσμένο σε λάδι, πελτές σκόρδου), το λεμόνι και το ξίδι. Με το μίξερ σε λειτουργία, λίγο λίγο, µε ροή κλωστής, προσθέτουμε το ελαιόλαδο.

Αν χρησιμοποιήσουμε το αυγό, το προσθέτουμε στο τέλος, όσο ακόμα η πατάτα είναι καυτή για να ψηθεί (συνεχίζοντας το χτύπημα). Η σκορδαλιά γίνεται κάτασπρη από το αυγό και αφράτη σαν μους. Μάθετε όλα τα μυστικά που χρειάζεται να ξέρετε για να γίνει η σκορδαλιά σας φανταστική εδώ.

Για τη χρωματιστή σκορδαλιά

Για να δώσουμε γεύσεις και χρώμα στη σκορδαλιά, μοιράζουμε σε 2 μπολ. Στο ένα προσθέτουμε ώριμο λιωμένο αβοκάντο, και στο άλλο ζουμί από τα παντζάρια. Ανακατεύουμε κάθε σκορδαλιά χωριστά, την κόκκινη με παντζάρι και την πράσινη με αβοκάντο.

Η σκορδαλιά όταν είναι ζεστή είναι αρκετά ρευστή, γι’ αυτό τις παγώνουμε για λίγη ώρα στο ψυγείο να σταθεροποιηθούν.

Εναλλακτικά μπορείτε να σερβίρετε τον μπακαλιάρο και με σκορδαλιά φτιαγμένη από ψωμί, καρύδια και αμύγδαλα.

Πηγή: https://www.argiro.gr/recipe/mpakaliaros-skordalia/