Σοβαρές καταγγελίες, για τα μεγάλα κενά του συστήματος και την αδιαφορία της πολιτείας, από τον ιατροδικαστή και πρόεδρο της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, Γρηγόρη Λέων.
#Μetoo, #ΜετηΣοφία, #Starttotalk. Θα ήταν χρήσιμο να προστεθεί ένα ακόμα hashtag: #ΑνΕίχαμεΙατροδικαστές.
Αν είχαμε δηλαδή το Α και το Ω για τις καταγγελίες ενός βιασμού. Αν δεν υποβάλαμε ως χώρα τα θύματα βιασμού σε επιπλέον βασανισμό και αν είχαμε διευκολύνει πραγματικά την -έτσι κι αλλιώς- ψυχικά επώδυνη διαδικασία που απαιτείται, ώστε να διαπιστωθεί ο βιασμός τους και η ταυτότητα του δράστη. Πόσο χάνει σε αξία μια τέτοια καμπάνια σε αντιπαραβολή με την ωμή πραγματικότητα;
Περίπου οι μισοί νομοί της χώρας δεν διαθέτουν ιατροδικαστική δομή, στην οποία πρέπει να οδηγηθούν τα θύματα μετά την καταγγελία του βιασμού τους, εντός του σωστού χρόνου. Για όλη τη Στερεά Ελλάδα υπάρχει ένας ιατροδικαστής στη Λαμία, στον οποίο πρέπει να ταξιδέψουν τα κατακρεουργημένα ψυχικώς θύματα από τους γύρω νομούς. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα, όχι το χειρότερο. Υπάρχουν πολλά. Υπάρχουν και πολλές Σοφίες που δεν κατόρθωσαν να σπάσουν τη σιωπή τους, όπως η Σοφία Μπεκατώρου και θα υπάρξουν κι άλλες. Όχι μόνο επειδή γδέρνεται η ψυχή τους σε στερεοτυπικά αγκάθια και δεν έχουμε σπάσει τα τείχη της πατριαρχίας και της απροσπέλαστης κουλτούρας του βιασμού που υψώνεται μπροστά τους, αλλά κι επειδή δεν τις βοηθάμε στο μέγιστο βαθμό να μηνύσουν τον δράστη έγκαιρα.
"Τις περισσότερες φορές ένα θύμα προσέρχεται είτε αρκετά αργά είτε διστάζει ακόμη περισσότερο και έρχεται σ' εμάς έπειτα από πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Ουσιαστικά ύστερα από χρόνια, απλά ρωτώντας ή μαθαίνοντας πληροφορίες για όσα δεν έκανε σωστά, τότε. Βέβαια, υπάρχουν και θύματα που δεν προσέρχονται ποτέ στον ιατροδικαστή", αναφέρει στο News247.gr ο ιατροδικαστής και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, Γρηγόρης Λέων. Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών αναφέρει ότι υπάρχουν βασικές ελλείψεις που μπορούν να μεταφραστούν -δυστυχώς- σε αδιαφορία του κράτους απέναντι στα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Αναφέρει τα καίρια λάθη που γίνονται και πρέπει να αποφευχθούν και δίνει το προφίλ της Ελλάδας στις υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης.
Όταν καταγγέλλεται με καθυστέρηση ο βιασμός, ο θύτης ενδέχεται να ισχυριστεί ό,τι θέλει. Έτσι, δεν είναι;
Σαφώς. Σε αυτό πρέπει να εστιάσουμε εμείς ως ειδικοί και εσείς ως άνθρωποι που μεταδίδετε την πληροφορία και την ενημέρωση. Το σημαντικό είναι να γίνει η καταγγελία άμεσα από το θύμα, όσο δύσκολο κι αν είναι. Αλλιώς, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει για δεύτερη φορά θύμα. Είναι πολύ πιθανό να μη δικαιωθεί και αν δεν μπορεί να υποστηρίξει όσα λέει να βρεθεί ακόμα και στη θέση του κατηγορούμενου για συκοφαντία. Όχι επειδή ο θύτης είναι αθώος, αλλά επειδή δεν μπορεί να αποδείξει την ενοχή του. Το σύστημά μας -και ορθώς είναι έτσι-, όταν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία προφανώς λειτουργεί υπέρ του κατηγορουμένου και προφανώς θα ζητήσει την απαλλαγή του.
Ο σωστός χρόνος για την καταγγελία ποιος είναι;
Πρώτα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι όταν κάποιο άτομο πέσει θύμα βιασμού θα πρέπει άμεσα -και το εννοούμε το άμεσα- να προσέλθει σε μία ιατροδικαστική δομή. Και το “άμεσα” που λέμε οι ιατροδικαστές έχει σημασία ειδικά για τις εργαστηριακές εξετάσεις που κάνουμε. Όταν, έρθει ένα θύμα κάνουμε την κλινική του εξέταση, δηλαδή εξετάζουμε το σώμα του θύματος για πιθανές κακώσεις και για να πάρουμε υλικά είτε από γενετική χώρα είτε από την πρωκτική που θα μας δώσουν την παρουσία σπέρματος ή την παρουσία ξένου -από το άτομο που εξετάζουμε- γενετικού υλικού. Υλικό που προφανώς θα ανήκει στον δράστη. Το να προσέλθει ένα θύμα σε εμάς γρήγορα μάς βοηθάει όχι απλά να διαπιστώσουμε το βιασμό του, αλλά να φτάσουμε μέχρι και στην ταυτοποίηση του δράστη! Ο ρόλος μας ως ιατροδικαστές είναι να δώσουμε τα στοιχεία, ώστε να δικαιωθεί το θύμα και να καταδικαστεί ο ένοχος.
Το αργότερο που μπορεί να προσέλθει ένα θύμα σε μια ιατροδικαστική δομή πότε είναι;
Το ανώτερο όριο, μέσα στο οποίο ένα θύμα πρέπει να προσέλθει, είναι οι 72 ώρες. Σε αυτό το όριο έχει -κατά μέσο όρο- υπολογιστεί ότι μπορεί να παραμείνει γενετικό υλικό μέσα στο σώμα ενός θύματος σε ικανή ποσότητα, έτσι ώστε να μας δώσει μία γενετική αποτύπωση, δηλαδή την ταυτότητα του δράστη. Είναι σημαντικό να πούμε ότι υπάρχουν κάποιες παράμετροι, τις οποίες πρέπει να προσέξει το θύμα, καθώς αυτές μπορούν να επηρεάσουν πολύ τη διαδικασία. Και μάλιστα είναι παράμετροι που -για ευνόητους λόγους- το θύμα κάνει κάποια λάθη. Ένα θύμα δεν πρέπει να πλυθεί. Αυτό είναι πολύ δύσκολο, διότι ξέρουμε ότι το λουτρό είναι το πρώτο πράγμα που θέλει να κάνει η γυναίκα ή ο άντρας που βιάζεται. Μας έχουν περιγράψει αυτό το συναίσθημα, νιώθουν ότι τους αηδιάζει το ίδιο το σώμα τους και θέλουν να το καθαρίσουν με το λουτρό. Το πρώτο πράγμα που σκέπτονται είναι αυτό. Αντιθέτως, για εμάς τους ιατροδικαστές είναι πολύ βασικό να μη γίνει αυτό το λουτρό. Δηλαδή, το θύμα πρέπει να προσέλθει σε μία δομή χωρίς να έχει πλυθεί, για να μπορέσουμε εμείς να κάνουμε μια σωστή δειγματοληψία και να έχουμε αποτελέσματα στις εργαστηριακές εξετάσεις.
Το δεύτερο που λέμε στα θύματα είναι να αφαιρέσουν τα ρούχα που φορούσαν κατά το βιασμό τους. Να τα βάλουν σε μία χάρτινη -συνήθως αυτό τους λέμε- σακούλα και να τα μεταφέρουν στην εξέταση, για να εξεταστούν και αυτά εργαστηριακά. Θα μας βοηθήσει πάρα πολύ αν το θύμα μάς φέρει τα ρούχα, επειδή αυτά συνήθως αφαιρούνται βίαια από τον δράστη και δίνουν πλούσιο γενετικό υλικό. Συνεπώς, και τα ρούχα μάς βοηθούν να φτάσουμε στο δράστη ή στους δράστες.
Το ανώτερο όριο, μέσα στο οποίο ένα θύμα πρέπει να προσέλθει, είναι οι 72 ώρες. Σε αυτό το όριο έχει -κατά μέσο όρο- υπολογιστεί ότι μπορεί να παραμείνει γενετικό υλικό μέσα στο σώμα ενός θύματος σε ικανή ποσότητα, έτσι ώστε να μας δώσει μία γενετική αποτύπωση, δηλαδή την ταυτότητα του δράστη.
Είναι συχνό φαινόμενο να είναι περισσότεροι από ένας οι δράστες;
Είναι ένα ποσοστό που παρατηρείται. Σίγουρα δεν είναι η πλειονότητα των περιπτώσεων, αλλά σε ένα ποσοστό βιασμών έχουν συμμετάσχει περισσότεροι του ενός. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρκετά συχνά η άρση των αναστολών του θύματος γίνεται συνήθως με ποσότητα αλκοόλ ή με ναρκωτικές ουσίες. Όταν μάλιστα έχουμε ένα θύμα που μας δηλώνει ότι δεν μπορούσε να αντιδράσει ή δεν καταλάβαινε γιατί δεν μπορούσε να αντιδράσει, είτε εμείς βλέπουμε έναν άνθρωπο μπροστά μας που δεν είναι σε καλή κατάσταση -είναι για παράδειγμα σε κατάσταση μέθης- τότε σε αυτή την περίπτωση μαζί με την κλινική εξέταση διενεργούμε και τοξικολογικές εξετάσεις, για να δούμε αν του χορηγήθηκε μεγάλη ποσότητα αλκοόλ ή άλλες ναρκωτικές ουσίες που επηρέασαν την ικανότητά του ν' αντιδράσει.
Και σε αυτή την περίπτωση έχουμε μία επιπλέον κατηγορία στο κατηγορητήριο.
Βέβαια, η χορήγηση ναρκωτικών ουσιών.
Έχουμε δηλαδή περιπτώσεις γυναικών που αν και δεν ήταν σε νηφάλια κατάσταση βρήκαν τη δύναμη και ήρθαν να δηλώσουν το βιασμό τους;
Βεβαίως και έχουμε τέτοιες περιπτώσεις. Για να έχετε μια τάξη μεγέθους, έχουμε περίπου 200 καταγγελόμενους βιασμούς ετησίως, στην Ελλάδα. Πάνω - κάτω εκεί βρίσκεται ο αριθμός κάθε χρόνο. Όμως, οι εκτιμήσεις που γίνονται από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας αναφέρουν ότι ο πραγματικός αριθμός των βιασμών είναι πολύ μεγαλύτερος στη χώρα μας, δηλαδή περίπου 4.500 με 5.000. Διαπιστώνεται μια τεράστια απόκλιση μεταξύ των δυνητικά πραγματικών βιασμών και αυτών που έχουν δηλωθεί. Να μην ξεχνάμε -ότι σύμφωνα με το ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης-, για να γίνει μια καταγγελία το θύμα πρέπει να πάει αρχικά στο αστυνομικό τμήμα να καταγγείλει όσα συνέβησαν, να προχωρήσει σε μήνυση και έπειτα να πάει σε μια ιατροδικαστική δομή.
Πόσο εύκολο είναι να βρει μια ιατροδικαστική δομή ένα θύμα που βρίσκεται στην επαρχία;
Αυτό ήταν δύσκολο και παλαιότερα, αλλά και τώρα. Τώρα, το 2021, οι περισσότεροι από τους νομούς της Ελλάδας δεν διαθέτουν ιατροδικαστή. Περίπου στους μισούς νομούς έχουμε ιατροδικαστή.
Πόσοι νομοί καλύπτονται με ιατροδικαστή;
Περίπου 25 νομοί.
Έχουμε περίπου 200 καταγγελόμενους βιασμούς ετησίως, στην Ελλάδα. Πάνω - κάτω εκεί βρίσκεται ο αριθμός κάθε χρόνο. Όμως, οι εκτιμήσεις που γίνονται από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας αναφέρουν ότι ο πραγματικός αριθμός των βιασμών είναι πολύ μεγαλύτερος στη χώρα μας, δηλαδή περίπου 4.500 με 5.000.
Αυτό πρακτικά τι σημαίνει;
Το θύμα σε αυτή την κατάσταση πρέπει να ταξιδέψει. Και όπως σας είπα πριν πρέπει να μην έχει πλυθεί, να έχει αλλάξει τα ρούχα του, να έχει χρήματα για να κάνει ένα ταξίδι σε άλλο νομό, για να μπορέσει να εξεταστεί. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό είναι απαράδεκτο.
Δηλαδή, ενδέχεται ένα θύμα, μια γυναίκα -για παράδειγμα- να αναγκαστεί να πει κάπου τι τής συνέβη -παρά τη θέλησή της-, προκειμένου να διευκολυνθεί στη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει;
Ακριβώς. Να πει τι τής συνέβη σε έναν άλλο άνθρωπο, για να τη βοηθήσει να οδηγηθεί σε ένα αστυνομικό τμήμα και έπειτα σε μια ιατροδικαστική δομή.
Μπορούμε να αναφέρουμε κάποια παραδείγματα νομών που δεν έχουν ιατροδικαστή;
Σε όλη τη Θεσσαλία έχουμε ιατροδικαστή μόνο στη Λάρισα. Στη Δυτική Μακεδονία υπάρχει μόνο ένας, στην Κοζάνη. Στη Στερεά Ελλάδα επίσης μόνο ένας, στη Λαμία.
Η κατάσταση στην Αθήνα πώς είναι;
Στην Αθήνα, δυστυχώς, η ιατροδικαστική υπηρεσία δεν δύναται -λόγω έλλειψης προσωπικού- να εφημερεύει το Σαββατοκύριακο, για όλα τα περιστατικά. Τα Σαββατοκύριακα γίνονται κυρίως εφημερίες για αυτοψίες σε σημαντικά εγκλήματα. Είναι σημαντική η έλλειψη του προσωπικού. Ευτυχώς, το τελευταίο διάστημα έχουν διοριστεί δύο ιατροδικαστές σε νοσοκομεία, στο Ασκληπιείο Βούλας και στο ΚΑΤ αντίστοιχα. Βέβαια, κι εκεί κάποια Σαββατοκύριακα μένουν αναγκαστικά κενά. Οι συνάδελφοι δεν μπορούν να εφημερεύουν κάθε Σαββατοκύριακο. Προσπαθούν όμως να καλύψουν, λόγω της προσωπικής τους ευαισθησίας ειδικά τα περιστατικά βιασμών όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε αντίθετη περίπτωση-που δεν μπορούν να τα καλύψουν- αν μια γυναίκα βιαστεί Παρασκευή, θα πρέπει να εξεταστεί από τον ιατροδικαστή τη Δευτέρα.
-Έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να έχει προχωρήσει το θύμα στη μήνυση και εξ' αιτίας αυτής της ταλαιπωρίας να παραιτηθεί και να μη συνεχίσει τη διαδικασία;
Δεν έχουμε τέτοια φαινόμενα. Όταν γίνεται η καταγγελία στο αστυνομικό τμήμα, το θύμα οδηγείται αναγκαστικά σε μια δομή. Αυτό που πολλές φορές συμβαίνει, είτε ως διαμαρτυρία είτε ως παράπονο, είναι ότι αν έχουμε ένα θύμα βιασμού Παρασκευή βράδυ, ουσιαστικά του ζητάμε να μείνει με τα σωματικά υγρά του άλλου ατόμου ώρες ή και μέρες. Κάτι που είναι απεχθές! Σχετικά με αυτό το θέμα, η αγωνία που βλέπουμε στις γυναίκες και στους άνδρες που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν θέλουν -δεν αντέχουν!- να παραμείνουν άπλυτοι έως τη μέρα που θα εξεταστούν.
Στην Αθήνα, δυστυχώς, η ιατροδικαστική υπηρεσία δεν δύναται -λόγω έλλειψης προσωπικού- να εφημερεύει το Σαββατοκύριακο, για όλα τα περιστατικά. Τα Σαββατοκύριακα γίνονται κυρίως εφημερίες για αυτοψίες σε σημαντικά εγκλήματα. Είναι σημαντική η έλλειψη του προσωπικού. Οι συνάδελφοι δεν μπορούν να εφημερεύουν κάθε Σαββατοκύριακο. Προσπαθούν όμως να καλύψουν, λόγω της προσωπικής τους ευαισθησίας ειδικά τα περιστατικά βιασμών όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε αντίθετη περιπτωση- αν μια γυναίκα βιαστεί Παρασκευή, θα πρέπει να εξεταστεί από τον ιατροδικαστή τη Δευτέρα.
Έχει τύχει και σ' εσάς να εξετάσετε τέτοια περίπτωση.
Φυσικά και μου έχει τύχει τέτοια περίπτωση. Και εδώ πρέπει να σας πω ότι υπάρχουν και ελάχιστες περιπτώσεις που επέλεξαν -πριν από την εξέταση της Δευτέρας- να πάνε σε ιδιωτικά ιατροδικαστικά ιατρεία. Εκεί, γίνεται βέβαια η διαδικασία, αλλά πρέπει να πληρώσουν. Αυτό δεν είναι σωστό, ειδικά για ένα τέτοιο θέμα. Κάποιοι έχουν την οικονομική δυνατότητα και το κάνουν, άλλοι δεν έχουν. Και σε κάθε περίπτωση οι δημόσιες δομές θα πρέπει να είναι ανοιχτές, για να γίνει η κλινική εξέταση. Δεν μπορεί να είναι η λύση το ιδιωτικό ιατρείο. Μπορεί να είναι επιλογή για κάποιους, αλλά δεν μπορεί να είναι λύση για όλους. Το κράτος οφείλει να έχει ιατροδικαστές!
Σας μιλάνε στην εξέταση τα θύματα;
Κάνουμε μια συζήτηση για να δούμε πώς έχει γίνει, να δούμε πώς το αφηγούνται, να δούμε επίσης πολλές φορές αν είναι αληθές αυτό που λένε και αν ταιριάζει η καταγγελία τους με τα σημάδια που βλέπουμε. Δεν σας κρύβω ότι όπως έχουμε ένα πολύ μεγάλο αριθμό βιασμών που δεν δηλώνονται, έχουμε επίσης ένα -μικρότερο βέβαια- αριθμό βιασμών που δηλώνονται και στην πραγματικότητα δεν είναι. Έχουμε δηλαδή γυναίκες ή άνδρες που δηλώνουν ότι βιάστηκαν από άλλα άτομα και στο τέλος κάτι τέτοιο δεν αποδεικνύεται.
Αυτό που πολλές φορές συμβαίνει, είτε ως διαμαρτυρία είτε ως παράπονο, είναι ότι αν έχουμε ένα θύμα βιασμού Παρασκευή βράδυ, ουσιαστικά του ζητάμε να μείνει με τα σωματικά υγρά του άλλου ατόμου για ώρες ή και μέρες!
Μπορεί κάποιος να προβεί σε μια τέτοια καταγγελία για λόγους εκδίκησης;
Υπάρχει κάποιος άλλος λόγος γι' αυτές τις περιπτώσεις είτε οικονομικός είτε εκδίκησης ή διάστασης ενός ζευγαριού ή κάτι άλλο. Πάντως, υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις. Εμείς συζητάμε με τα θύματα ακριβώς για να καταλάβουμε πώς έχει γίνει η σεξουαλική κακοποίησή τους και αν αυτή η ιστορία που μας αφηγούνται ταιριάζει με τα ευρήματα που βλέπουμε στην κλινική εξέταση.
Αναφέρετε και τους άντρες ως θύματα βιασμού. Είναι πιο δύσκολο για έναν άνδρα να δηλώσει το βιασμό του;
Κοιτάξτε, από την προσωπική μου εμπειρία θα σας πω ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν τέτοια περιστατικά. Λίγα, αλλά υπάρχουν. Είναι κυρίως άντρες που δηλώνουν βιασμό από άλλους άνδρες. Άλλοι συνδέουν το βιασμό τους με χρήση ουσιών ή υπνωτικών χαπιών και θεωρούν ότι έχουν πέσει θύματα κάποιου άλλου άντρα. Αυτό συμβαίνει, αλλά όχι τόσο συχνά. Τα παλαιότερα χρόνια δεν συνέβαινε σχεδόν καθόλου. Τα τελευταία χρόνια το παρατηρούμε σε μία συχνότητα χαμηλή μεν, αλλά υπαρκτή δε. Προφανώς, μπορεί να υπήρχε ως φαινόμενο στο παρελθόν, αλλά να μη δηλωνόταν. Εγώ είχα ένα περιστατικό στο ιατρείο μου, όπου ήρθε άντρας και δήλωσε ότι θέλει να εξεταστεί. Ήταν μάλιστα ένας μεγάλος κύριος με παιδιά αρκετά μεγάλης ηλικίας. Ζήτησε να εξεταστεί για κακοποίηση που συνέβη, όταν ήταν μαθητής του Γυμνασίου. Έφερε αυτό το τραύμα μέσα του και τόσα χρόνια μετά αποφάσισε να κάνει την εξέταση, η οποία έγινε εντελώς κρυφά απ' όλο το περιβάλλον του. Ήξερε και ο ίδιος ότι από νομικής πλευράς δεν είχε κανένα νόημα. Χωρίς να είμαι ψυχολόγος, απ' αυτό που ζούμε από τα θύματα σας λέω ότι βιώνουν ένα τραύμα για χρόνια. Παρατηρούμε τα θύματα. Μεταξύ ενός δικαστηρίου, στο οποίο υπερασπιζόμαστε ένα θύμα και του επόμενου μπορεί να μεσολαβήσουν τρία και τέσσερα χρόνια. Βλέπουμε ότι παραμένει πάντα μέσα τους κάτι που τους προβληματίζει και ειδικά τα παιδιά. Επηρεάζει όλη την ανάπτυξή τους.
Έχουμε και παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η ίδια;
Έχουμε δυστυχώς και έχω χειριστεί πολλές περιπτώσεις. Πρέπει να προσέξουμε δύο βασικά θέματα. Όταν έχουμε μια αναφορά τέτοια από το παιδί ή μια διαφορετική συμπεριφορά που μας προβληματίζει πρέπει ως γονείς ή ως άνθρωποι που είμαστε δίπλα τους να αντιδράσουμε άμεσα. Δεύτερον το παιδί θα πρέπει να κάνει μία διπλή εξέταση. Πρώτα εξετάζεται από έναν παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο και έπειτα από τον ιατροδικαστή. Λέμε για την πρώτη εξέταση, επειδή τα παιδιά είναι αρκετά ευφάνταστα. Δηλαδή, μπορεί να πουν ιστορίες που ενδεχομένως δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Συμβαίνει συχνά σε παιδιά που είναι ανάμεσα σε δύο εν διαστάσει γονείς να καταγγέλλονται τέτοια περιστατικά και οφείλω να σας πω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι αληθή. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιούνται από τον ένα γονέα που εκδικείται τον άλλο. Αυτή είναι μια κατηγορία. Είναι αναγκαία η συμβολή του παιδοψυχιάτρου που θα μας πει αν έχουν βάση αυτά που λέει το παιδί ή αν είναι προϊόν υπαγόρευσης από κάποιον ή φαντασίας του ίδιου του παιδιού.
Δεν απαιτείται παρουσία ψυχολόγου για τις γυναίκες και τους άνδρες;
Αν έχουμε μια ενήλικη γυναίκα δεν μπαίνουμε στη διαδικασία της εξέτασης από ψυχολόγο, παρά μόνο αν υπάρχουν σαφή δείγματα μιας διαταραχής. Επειδή, υπάρχουν περιπτώσεις ανδρών ή γυναικών που έχουν νοητική υστέρηση. Έχουμε πολύ συχνά τέτοια περιστατικά και καταγγελίες από τους συνοδούς, από τους γονείς κ.ά. Είναι μια ευάλωτη ομάδα και διαπιστώνουμε δυστυχώς ότι είναι πραγματικά κάποια περιστατικά. Επειδή, δε, υπάρχουν δυσκολίες στην επικοινωνία ανάμεσα στον ιατροδικαστή και στο θύμα, ο ιατροδικαστής -ενίοτε- δεν μπορεί να ταιριάξει τα σημεία βίας και κακοποίησης που βρίσκει με την αφήγηση.
Ο ιατροδικαστής και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, Γρηγόρης Λέων, τονίζει πως το ανώτατο όριο, μέσα στο οποίο ένα θύμα πρέπει να προσέλθει, είναι οι 72 ώρες. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ.Χρειάζεται η εκπαίδευση του ιατροδικαστή σε ψυχολογικό επίπεδο, για να χειριστεί κατάλληλα τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, ώστε να μπορέσουν να συνεργαστούν με τον επιστήμονα πιο εύκολα;
Όλοι οι συνάδελφοι έχουν εκπαιδευτεί μέσα στο πλαίσιο της ειδικότητάς μας για την πιστοποίηση της σεξουαλικής κακοποίησης. Είναι προσωπική επιμέλεια του κάθε ιατροδικαστή να εκπαιδευτεί περαιτέρω. Εγώ για παράδειγμα έχω κάνει συγκεκριμένη εκπαίδευση για τη σεξουαλική κακοποίηση στις γυναίκες στο Λονδίνο.
Σταχυολογώντας, τι πρέπει να γίνει από την πλευρά του κράτους, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία για το θύμα και η δική σας δουλειά;
Πρέπει να εξασφαλίσει ότι ο κάθε πολίτης θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε ιατροδικαστή στο νομό, όπου κατοικεί. Να αντιληφθούμε ότι οι ιατροδικαστές δεν είναι χρήσιμοι μόνο στους θανάτους, αλλά και για περιστατικά όπως αυτό. Είναι σημαντικό να υπάρχει άμεση πρόσβαση του θύματος σε κατάλληλη δομή. Θα μας λύσει τα χέρια. Θα ανεβάσουν το δείκτη των καταγγελιών οι κατάλληλες δομές. Πρέπει να έχουμε επέκταση και ενίσχυση τόσο των δομών υποστήριξης των θυμάτων όσο και της ιατροδικαστικής δομής που είναι η πρώτη -η βασική δομή αν θέλετε- για την πιστοποίηση της σεξουαλικής κακοποίησης. Μην ξεχνάμε ότι μία σεξουαλική κακοποίηση πιστοποιείται μόνο από ιατροδικαστή. Χωρίς τον ιατροδικαστή μία γυναίκα ίσως να μη δικαιωθεί ποτέ παρότι έχει υποστεί ένα τόσο βίαιο γεγονός. Μία υπόθεση, για να ξεκινήσει νομικά θα πρέπει να έχει στοιχεία και το βασικότερο είναι η ιατροδικαστική πιστοποίηση.
Επιπλέον, μια δομή για καταγγελία σεξουαλικής κακοποίησης δεν αρκεί να έχει μόνο ιατροδικαστή. Η γυναίκα ή ο άντρας πρέπει να έχει υποστήριξη από την καταγγελία και έπειτα. Το κράτος πρέπει να δημιουργήσει δομές που θα υποστηρίξουν τα θύματα ψυχολογικά, κοινωνικά, ακόμα και με τους ξενώνες διαβίωσης των κακοποιημένων. Η γυναίκα πρέπει να υποστηριχθεί από ψυχολόγους, από κοινωνικούς λειτουργούς, πρέπει να έχει επιπλέον ιατρική επιμέλεια, καθώς έχουμε βιασμούς από τους οποίους προκύπτουν και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή άλλες ασθένειες. Δεν εξετάζουμε εμείς το θύμα και τέλος. Ομολογώ ότι το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Εννοείτε με τους ξενώνες;
Με τους ξενώνες και με καμπάνιες. Εμείς ως Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρεία με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown, κάναμε μία καμπάνια για την ενδοοικογενειακή βία που είχε μεγάλη επιτυχία. Σε όλες τις χώρες παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βία -κατά το lockdown- και εδώ καταφέραμε να κρατήσουμε τα ποσοστά αυτά πιο χαμηλά. Επειδή κράτος, φορείς και επιστήμονες κινηθήκαμε γρήγορα.
Μαρία Καούκη-news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου