Σε περισσότερες από είκοσι αγιοκατατάξεις προσώπων, με πρόσφατες αυτές του γέροντα Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη και του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιερεμία Α’, έχει προχωρήσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ομως, στην «αγία επετηρίδα» περιλαμβάνονται δεκάδες άλλα ονόματα κληρικών και μοναχών που έχουν προταθεί να ανακηρυχθούν άγιοι. Μάλιστα, πολλοί εξ αυτών, πριν καν κινηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες, έχουν ήδη αγιοποιηθεί στη συνείδηση των πιστών. Και αυτό είναι ίσως το βασικό κριτήριο που λαμβάνει υπόψη η Εκκλησία ώστε να εντάξει στο αγιολόγιο ένα πρόσωπο.
Οπως στην περίπτωση του Παΐσιου. Ο μοναχός από το Αγιον Ορος για πολλούς δεν ήταν απλώς ένα χαρισματικό πρόσωπο. Είχε μεγάλη επιρροή στους θρησκευόμενους κύκλους, για αυτό και θεωρείται ο πιο «δημοφιλής» στη νεότερη εκκλησιαστική ιστορία.
Μετά την κοίμησή του, το 1994, τα θαύματα και οι προφητείες του διαδόθηκαν από «στόμα σε στόμα». Η επίσημη αγιοκατάταξή του έγινε στις 13 Ιανουαρίου του 2015 προκαλώντας ιδιαίτερη ικανοποίηση στους εκκλησιαστικούς κύκλους.
Ανάλογη περίπτωση και αυτή του Εφραίμ Νέας Μάκρης, ο οποίος ανακηρύχτηκε άγιος το 2011. Τα αιτήματα για την αγιοποίησή του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο αμέτρητα. Χαρακτηριστική είναι και η επιστολή που είχε αποστείλει η Ιερά Σύνοδος της Ελλαδικής Εκκλησίας: «Η τιμή προς τον Οσιον Εφραίμ τον Νέον είναι σαφώς διαδεδομένη ανά την Ελλάδα και το εξωτερικόν…». Ηταν η πρώτη φορά επί αρχιεπισκοπίας Ιερώνυμου που η Ιερά Σύνοδος ζητούσε την ένταξη ενός νέου προσώπου στο αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Οπως και του Πορφύριου, ο οποίος ανακηρύχθηκε άγιος είκοσι δύο χρόνια μετά την κοίμησή του, το 2013, και η μνήμη του τιμάται στις 2 Δεκεμβρίου.
Το 2009 αποφασίστηκαν οι αγιοκατατάξεις των μελών της οικογένειας του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, από τους σημαντικότερους θεολόγους της Ορθοδοξίας, ο οποίος πέθανε το 1359 και ανακηρύχθηκε άγιος το 1386.
Η πιο πρόσφατη αγιοκατάταξη είναι του γέροντα Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη (5 Σεπτεμβρίου 1905 – 7 Δεκεμβρίου 1991). Ανακοινώθηκε από την Ιερά Σύνοδο του Φαναρίου μόλις την περασμένη Τρίτη. Ο γέροντας υπήρξε σύγχρονος υμνογράφος που έζησε στο Αγιον Ορος και το πλούσιο υμνογραφικό του έργο υπολογίζεται σε περισσότερες από 2.000 ιερές ακολουθίες, και μάλιστα ένα μεγάλο μέρος από αυτές χρησιμοποιήθηκε αμέσως στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Ποια, όμως είναι τα κριτήρια για να ενταχθεί ένα πρόσωπο στο αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας; Το ερώτημα αυτό επανέρχεται στη συζήτηση κάθε φορά που η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ανακοινώνει μια αγιοκατάταξη.
Πρώτα από όλα θα πρέπει να έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τη ζωή και το θάνατο του προσώπου που ζητείται η αγιοποίησή του, ενώ κατά τη διάρκεια του βίου του πρέπει να έχει κάνει θαύματα τα οποία ωστόσο να μπορούν να αποδειχθούν.
Το λείψανό του να είναι άφθαρτο ή να ευωδιάζει καθώς και να υπάρχουν μαρτυρίες περί αγιότητας του βίου του. Την ίδια στιγμή, ο τοπικός μητροπολίτης συγκεντρώνει στοιχεία σχετικά με το βίο του προσώπου και, έπειτα, με έκθεσή του προς το Φανάρι, εισηγείται την αγιοκατάταξή του.
Σημαντική κρίνεται η άποψη των πιστών. Εως τον 15ο αιώνα το μόνο κριτήριο για την ένταξη μοναχών και κληρικών στα δίπτυχα της Εκκλησίας ήταν η αναγνώρισή τους από τους πιστούς, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη εκκλησιαστική διαδικασία.
Ως κριτήριο δεν υπολογίζονται ο πατριωτισμός ή οι ηρωικές πράξεις. Για αυτό και το 2003 είχε απορριφθεί πρόταση να αγιοκαταταχθεί ο Αθανάσιος Διάκος. Οπως είχε αποφασίσει τότε η Ιερά Σύνοδος, ναι μεν είναι ήρωας αλλά δεν συντρέχουν λόγοι κατατάξεώς του στο αγιολόγιο της Εκκλησίας, ασχέτως αν τα τελευταία χρόνια έχουν ανακηρυχθεί άγιοι που έχουν συνδεθεί με την Επανάσταση του 1821 αλλά και την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
ΙΑΚΩΒΟΣ ΤΣΑΛΙΚΗΣ
Ξεχώρισε για τον ασκητικό βίο
Πέραν από τον Παΐσιο και τον Εφραίμ Ν. Μάκρης, δεκάδες άλλα πρόσωπα γνωστά για τον ασκητικό τους βίο και την πίστη τους στον Θεό και στον άνθρωπο έχουν συμπεριληφθεί στο αγιολόγιο της Εκκλησίας.
Ενας από αυτούς είναι ο Ιάκωβος Τσαλίκης, Μικρασιάτης ιερομόναχος και ηγούμενος της Μονής του Οσίου Δαυίδ Ευβοίας. Ο μοναχός Ιάκωβος, τον οποίο ως παιδί αποκαλούσαν «καλόγερο» καθώς επί ώρες μελετούσε εκκλησιαστικά βιβλία, ιερά κείμενα και την Αγία Γραφή, αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του μοναχικού χώρου στην Ελλάδα. Ξεχώρισε για τον ασκητικό του βίο, αλλά και για τα χαρίσματά του τα οποία τον κατατάσσουν στις σύγχρονες μορφές αγιότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Εκοιμήθη το 1991 σε ηλικία 71 ετών.
Η αγιοκατάταξή του ανακοινώθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2017. Την ένταξη του ηγουμένου στο αγιολόγιο είχαν ζητήσει με σχετικό αίτημα προς το Φανάρι πρώτα ο μητροπολίτης Χαλκίδος, Χρυσόστομος, και έπειτα η Ιερά Σύνοδος της Ελλαδικής Εκκλησίας. Μάλιστα, ο ίδιος τον συνάντησε για πρώτη φορά όταν ως φοιτητής συνόδευσε τον τότε μητροπολίτη Χαλκίδος στο Μοναστήρι του Οσίου Δαυίδ. Ο μακαριστός μητροπολίτης έλεγε: «Ο γέροντας θα μας βάλει σε καλούς μπελάδες για να ενεργήσουμε για την αγιοκατάταξή του…».
ΕΥΜΕΝΙΟΣ ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ
Βοηθούσε για χρόνια τους λεπρούς
Αγιοποιήθηκε, επίσης, ο γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης, ο οποίος βοήθησε τους λεπρούς του Λοιμωδών της Αγίας Βαρβάρας, όπου μπήκε ως ασθενής από λέπρα και, αφού ιάθηκε, έμεινε ως ιερέας. Ο ίδιος είχε πει: «Εγώ δεκαεπτά χρόνων πήγα στο μοναστήρι. Αγαπούσα τον Θεό, βέβαια, σκεπτόμουν πολλές φορές να γίνω καλόγερος. Μια μέρα μου λέει ο παπάς: “Ελα να σε κάνω νεωκόρο”. Πήγα κι εγώ. Αναβα τα καντήλια πρωί-βράδυ, διάβαζα κιόλας, ό,τι βιβλία έβλεπα τα διάβαζα. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς του 1944, το απόγευμα, πήγα, άναψα τα καντήλια στην εκκλησία και μετά πήγα στο σπίτι μας. Ηταν εκεί η αδελφή μου η Ευγενία. Φάγαμε ξεροτήγανα, τηγανίτες και μακαρόνες. Εκεί που τρώγαμε, ήρθε μια λάμψη και με τύφλωσε, και μπήκε μέσα στα βάθη της ψυχής μου. Κι αμέσως, την ίδια στιγμή, φώναξα της Ευγενίας: “Ευγενία, θα γίνω καλόγερος”».
Οι αγιοκατατάξεις των τελευταίων 4 χρόνων
2023
Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Α’
Γέροντας Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης
2022
Ιερομάρτυρας Ανανίας επίσκοπος Λακεδαιμονίας
Ιερομόναχος Βησσαριώνας
Ευμένιος Σαριδάκης
Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Α’
Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ’
2021
Αρχιερείς: Αγχιάλου Eυγένιος, Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, Δέρκων Γρηγόριος, Εφέσου Διονύσιος, Αδριανουπόλεως Δωρόθεος, Νικομηδείας Αθανάσιος και Τυρνόβου Ιωαννίκιος.
Μητροπολίτης Χίου, Πλάτωνας, μαζί με κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς που σφαγιάσθηκαν στη Χίο το 1822.
Διδάσκαλος Αναστάσιος Γόρδιος (1654 – 7 Ιουνίου 1729).
2020
Μοναχός Δανιήλ Κατουνακιώτης
Μοναχός Ιωσήφ Ησυχαστής
Ιερομόναχος Εφραίμ Κατουνακιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου